Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam có tăng sau khi VJEPA có hiệu lực?
(16/08/2019 12:00:00 SA)
Ngày 1/10/2009, Hiệp định
Đối tác Kinh tế Việt Nam – Nhật Bản có hiệu lực. Theo cam kết trong vòng 10 năm
kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, Nhật Bản sẽ miễn thuế đối với 94% hàng hóa của
Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này đặc biệt là miễn thuế đối với 86% sản phẩm
nông nghiệp (trong đó có mặt hàng cá ngừ) xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên kể
từ khi hiệp định VJEPA có hiệu lực cho đến nay xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam
sang Nhật Bản không khả quan hơn.
Bốn
năm sau khi hiệp định có hiệu lực, giai đoạn 2010 – 2012, xuất khẩu cá ngừ của
Việt Nam sang Nhật Bản đã tăng từ 17 triệu USD lên gần 54 triệu USD. Sự
tăng trưởng này là nhờ gia tăng xuất khẩu cá ngừ tươi sống và đông lạnh sang thị
trường này.
Tuy
nhiên, từ năm 2013 – 2016, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản giảm
liên tục xuống còn 19,3 triệu USD. Và hiện giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt
Nam sang thị trường này chỉ dao động ở mức 24-25 triệu USD. Sự sụt giảm này là
do xuất khẩu cá ngừ tươi sống và đông lạnh sang thị trường này giảm. Do đó, Nhật
Bản từ thị trường xuất khẩu cá ngừ lớn thứ 3 đã tụt xuống vị trí thứ 5 trong tốp
8 thị trường xuất khẩu cá ngừ lớn nhất của Việt Nam.
Theo
các doanh nghiệp, sự sụt giảm xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Nhật Bản là nguồn
lợi cá ngừ tại các ngư trường giảm khiến sản lượng khai thác của Việt Nam giảm,
bên cạnh đó chất lượng bảo quản cá ngừ sau khai thác không tốt nên nguồn cung
cá ngừ tươi sống và đông lạnh khan hiếm. Doanh nghiệp có xu hướng chuyển sang đẩy
mạnh xuất khẩu cá ngừ chế biến. Tuy nhiên các sản phẩm cá ngừ chế biến của Việt
Nam nhập khẩu vào Nhật Bản khó cạnh tranh được với với các nước khu vực như
Thái Lan, Philippines do thuế cao.
Cụ
thể, đối với mặt hàng cá ngừ vằn đóng hộp (canned skipjack tuna - mã HS:
1604.14.010) xuất khẩu sang Nhật Bản, kể từ tháng 4/2009 Thái Lan đã được hưởng
mức thuế suất ưu đãi là 3,2% tiếp đó giảm xuống còn 1,1% kể từ tháng 4/2011
theo Hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản – Thái Lan (JTEPA) và xuống còn 0% từ
tháng 4/2012. Còn Philipine và Việt Nam đang được hưởng mức thuế 6,4%. Với mức
thuế suất này, cá ngừ đóng hộp của Việt Nam không thể cạnh tranh được với Thái
Lan.
Chính
vì vậy, sau VJEPA ngành cá ngừ của Việt Nam không phải là ngành được hưởng lợi,
mà dự kiến sau khi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực,
xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản mới có nhiều cơ hội khởi sắc hơn.
VIFEP (Vasep)
|